Home Journal List Anahita volume 9 Article Details

استعارة مفهومی شناخت در گلشن راز

Abstract

عرفان شیوه¬ای عملی و فردی برای شناخت است که در انتخاب مسیر و ابزار، دل را برگزیده است تا از راه دل به دریافتی شخصی برسد، از این¬رو، شناخت مهمترین اصطلاح در نزد عرفاست که به تعداد دلها، راه¬هایی پیش¬پای سالکان و مریدان برای رسیدن به آن، نهاده¬شده¬است. در متون تعلیمی- عرفانی، که هدف آن¬ها انتقال تجربیات شخصی است، دیدگاه¬های مختلفی وجود ¬دارد. برای نزدیک نمودن این مفهوم انتزاعی و پرابهام، گلشن راز شیخ محمود شبستری، منبع خوبی است که در آن نویسنده، دریافت شخصی خود را دربارۀ شناخت، با ابزار زبان بیان داشته¬است. از سویی دیگر، علاوه بر استعارات ادبی، استعارة مفهومی را نیز می¬توان راهی برای دریافت شیوة شناختی افراد یافت. نظریة استعارة مفهومی کارکرد استعاره را از ابزاری برای هنر، به ابزاری برای بیان اندیشه¬ها سوق می¬دهد که خط و سیر فکری گوینده را نشان می¬دهد. . این پژوهش که مبتنی بر مطالعة اشعار گلشن¬راز و گزینش شواهد شعری است، به شیوة توصیفی و تحلیلی به بررسی کلان تصویر و استعارة کانونی " شناخت، سفر است"، پرداخته و پس از استخراج گزاره¬ها و تصاویر فرعی، به مسیر شناخت ذهنی وی که استفاده از استعاره¬های هستی¬شناسی به صورت عمده و استعاره¬های جهتی در خرده¬استعارات است، دست یافته¬است.